Μοντάζ - Τι κόσμος είναι αυτός

Σάββατο 16 Ιουλίου 2011

Για τις ιδιωτικοποιήσεις

Απόσπασμα από το βιβλίο του Άγγελου Καλοδούκα, "Παγκοσμιοποίηση και νεοφιλελευθερισμός":

Οι ιδιώτες καπιταλιστές αποκόμισαν νέα κέρδη μέσω της διείσδησης σε τομείς που μέχρι τότε δεν ήταν ανοιχτοί στο ιδιωτικό κεφάλαιο. Δηλαδή μέσω των αποκρατικοποιήσεων. Ο μεταπολεμικός καπιταλισμός στηρίχθηκε στη λεγόμενη «μικτή οικονομία», την ύπαρξη τεράστιων κρατικών μονοπωλίων και επιχειρήσεων ενώ ολόκληροι κλάδοι (τηλεπικοινωνίες, ηλεκτρική ενέργεια κλπ) ήσαν εκτός «ιδιωτικής πρωτοβουλίας». Οι αποκρατικοποιήσεις σήμαινε ότι ιδιωτικό κεφάλαιο μπορούσε να επενδυθεί σε αυτές τις επιχειρώ-σεις και να βρει επικερδή διέξοδο. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για απροσχημάτιστη καταλήστευση δημόσιας περιουσίας.
Α παράδειγμα της Βρετανίας, που είναι η πρώτη διδάξασα στις ιδιωτικοποιήσεις κατά τη διάρκεια της νεοφιλελεύθερης επιδρομής της δεκαετίας του 1980, είναι πολύ αποκαλυπτικό. Ενώ τα κέρδη των επιψηφίσεων γκαζιού, νερού και ηλεκτρισμού αυξάνονταν το χρόνο κατά 40% μεταξύ 1993-1995, στις ίδιες αυτές επιψηφίσεις απλού-θηκαν περίπου 70.000 εργατοϋπάλληλοι. Άλλοι 30.000 απολύθηκαν μεταξύ 1995-1998 μόνο από τη βιομηχανία γκαζιού. Οι τιμές κάθε άλλο παρά έπεσαν. Πράγματι υπήρξε μείωση στις τιμές του γκαζιού και στο ηλεκτρικό. Όμως αυτές οι μειώσεις δεν οφείλονταν στον «ανταγωνισμό», αλλά στο απλό γεγονός ότι τότε οι τιμές του πετρά-λαίου παγκόσμια είχαν γνωρίσει πτώση. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι μειώσεις αυτές ήσαν μικρότερες από ότι σε αντίστοιχες ευρωπαϊκές χώρες, όπου δεν είχαν ακόμα ιδιωτικοποιηθεί αυτές οι επιψηφίσεις. Οι λογαριασμοί του νερού, από τότε που η παροχή του ιδιωτικοποιώ-ήθηκε το 1990, αυξήθηκαν περισσότερο από 66%. Από το 1990 με-χρι το 1995 οι ιδιωτικές ταφείς νερού στην Βρετανία πράγματα-ποίησαν κέρδη 6,5 δισ. λιρών, ποσό μεγαλύτερο από την τιμή που πληρώθηκε για την εξαγορά τους. Η αδιαφορία για τη στήριξη της υποδομής των επιψηφίσεων Κοινής Ωφέλειας (αφού για τις εταιρίες σημαίνει απλά κόστος) είναι εγκληματική. Την ίδια σάγμα που τα «δυστυχήματα» έχουν γίνει ρουτίνα στους ιδιωτικοποιημένους βρω-ταννκούς σιδηρόδρομους (τον Φλεβάρη 2000 ένα «δυστύχημα» προ-κάλεσε 15 νεκρούς) οι εταιρείες σιδηροδρόμου μειώνουν(!) το προ-σωπνκό τους που ασχολείται με τη συντήρηση του δικτύου. Και όχι μόνο αυτό, αλλά αρνήθηκαν να εφαρμόσουν ένα σύστημα που αυτό-ματα σταματάει ένα τρένο που πέρασε με κόκκινο, με τη δίκαιου-γία ότι είναι πολύ ακριβό...
Στις ΗΠΑ, στην Καλιφόρνια, ξεκίνησε στα 1996 η ιδιωτικοποιώ-ση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, με το επιχείρημα ότι μέσω του ανταγωνισμού οι τιμές θα έπεφταν. Αρχικά 300 εταιρείες εκ-δήλωσαν ενδιαφέρον. Ωστόσο, το κεφάλαιο μόνο για την αρχική επένδυση ήταν τόσο μεγάλο, που στο τέλος απέμειναν 10 μεγάλες εταιρείες. Από αυτές τρεις, «Οι Μεγάλοι Τρεις» (Pacific Α α Electric[PG&E], SoCal Edison, και η Α Diego Α α Electric), είναι ιδιοκτήτες της μεγάλης πλειοψηφίας των εργοστασίων παρά-γωγής ηλεκτρισμού της Καλιφόρνια, καθώς επίσης ελέγχουν το δη-κτυο διανομής και γραμμές μεταφοράς ηλεκτρισμού. Ήταν ακριβώς οι ίδιες ταφείς που έβγαζαν υπερκέρδη και πριν την ιδιωτικού-ηση σαν προμηθευτές του Δημοσίου! Ουσιαστικά οι τρεις έχουν δη-μιουργήσει ένα καρτέλ (συμφωνούν μεταξύ τους τόσο το ύψος της παραγωγής όσο και τις τιμές). Όμως... ανταγωνισμός υπάρχει! Μαζί με αυτό το καρτέλ συνυπάρχει επίσης και ένα άλλο καρτέλ που είναι γνωστό σαν Confederate Cartel, και αποτελείται από εταιρείες της Νότιας Καρολίνας και του Τέξας.
Με δυο Καρτέλ να ελέγχουν την αγορά ηλεκτρισμού της Κάλι-όρνια δεν ήταν καθόλου δύσκολο οι τιμές να αρχίσουν να πίαρ-νουν απότομα την ανηφόρα. Έτσι τον Ιανουάριο του 2000 οι τιμές εκτοξεύτηκαν από 3,5 σεντς στα 40 σεντς ανά κιλοβατώρα και σε «ώρες αιχμής» ακόμα και τα 1,5 δολάρια! Για να σπρώξουν τις τιμές προς τα πάνω η τακτική τους είναι καθαρά εκβιαστική. Συνεχής δια-κοπές ρεύματος και απειλές πτώχευσης. Οι συνεχής διακοπές έχουν ε7ΐηρεάσει σοβαρά τη ζωή των πολιτών. Σε γκάλοπ της Sacramento Α το 57% θεωρεί τις διακοπές ρεύματος εκβιασμό των ασαφειών για να αυξηθούν και άλλο οι λογαριασμοί ρεύματος.
Στην Ελλάδα οι αποκρατικοποιήσεις αποτελούν ένα πελώριο σκάνδαλο. Πρόκειται για παραχώρηση σε ιδιώτες μεγαλοκοπέλα-λιστές «εκλεκτών φιλέτων αντί πινακίου φακής». Οι Δημόσιες επί-χεριάσεις που δημιουργήθηκαν από τα χρήματα των εργαζομένων εδώ και δεκαετίες, είναι και οι μεγαλύτερες και οι πλέον κερδώο-ρες της ελληνικής οικονομίας. Από τις 20 μεγαλύτερες επιχειρήσεις του ελληνικού Χρηματιστηρίου στα τέλη της δεκαετίας του 1990. με βάση τη συνολική τους αξία, οι εννέα ατόφιες ήταν υπό Κρο-τικό έλεγχο. Αυτές τις γιγάντιες επιψηφίσεις δεν τις δημιούργησαν τα ιδιωτικά αρπαχτικά, αλλά ο ιδρώτας του ελληνικού λαού. Ενώ η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια στην παραοικονομία και την φρύδια-φυγή στην Ευρώ7ΐη (σε ποσοστό 40% του ΑΕΠ), οι μισθωτοί και οι φτωχοί αγρότες συνεισφέρουν, τόσο με τους άμεσους φόρους όσο και μέσω των "εμμέσων φόρων" (φόροι σε καταναλωτικά προϊόντα ευρείας λαϊκής κατανάλωσης), τα έσοδα των κρατικών προεπιλογή-σμών που δημιούργησαν τις κρατικές επιψηφίσεις. Αν υπολογιστεί ο ΦΠΑ (στα τρόφιμα είναι 8%, ενώ σε άλλα είδη φτάνει το 18%), και οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης, τότε με τις πλέον μετριοπαθείς έκτη-μήσεις και τα χαμηλότερα ακόμα εισοδήματα φορολογούνται με 12-15%! Από τις 2.500.000 δρχ. του ετήσιου εισοδήματος ενός χαμηλό-μισθου πάνω από 300.000 θα πάνε σε φόρους. Από μια ετήσια αγρό-τική σύνταξη των 700.000 δρχ., τουλάχιστον οι 100.000 θα «φάγω-θύον» σε φόρους. Με αυτόν τον τρόπο, επί δεκαετίες, δημιουργηθεί-καν οι Δημόσιες επιψηφίσεις που με τόση ευκολία (και σε ξευτίλα-στικές τιμές) ξεπουλιούνται.
Ήδη το κόστος των αποκρατικοποιήσεων το έχουν φορτωθεί οι εργαζόμενοι και με το παραπάνω. Από το 1996, που άρχισε να ίδιο-τικοποιείται ο ΟΤΕ, οι εργαζόμενοι μέχρι το 2000 έχουν επιβάρυνε-θεί με αυξήσεις κατά 200% των τιμολογίων της αστικής μονάδας του ΟΤΕ.