Τι να σου πάρουν, βρε ξόανο;

«Εκτός από τους παραπάνω τρεις αποτελεσματικούς τρόπους για να βγάλει κανείς χρήματα, υπάρχει κι ένας τέταρτος, που είναι αναποτε­λεσματικός διότι είναι ελάχιστα προσοδοφόρος (κερδοφόρος): η αποτα­μίευση του περισσεύματος του μισθού ή του ημερομισθίου. Σε αντίθεση με τους τρεις κλασικούς τρόπους που είναι ανοιχτοί, αυτός εδώ είναι κλειστός. Ο μισθός είναι αδύνατο να αυξάνεται συνε­χώς. Αυτό σημαίνει πως όσο μεγάλος κι αν είναι ο μισθός σου απο­κλείεται να γίνεις βιομήχανος με την αποταμίευση του περισσεύματος.

Μπορείς, όμως, να γίνεις στην αρχή μικροβιοτέχνης, στη συνέχεια βιοτέχνης και τέλος βιομήχανος, αν όλα παν καλά και κυρίως αν έχεις το θεό, που λέγαμε, μαζί σου.

Όπως και να ’ναι, αν παραμείνεις μισθωτός σ’ όλη σου τη ζωή και ποτέ δεν βάλεις στη δούλεψή σου άλλους μισθωτούς, ξέχνα τον πλούτο. Δεν υπάρχει ούτε ένας πλούσιος που απόχτησε πλούτο με τις εκ του μισθού του οικονομίες και χωρίς να έχει ανθρώπους να δου­λεύουν για λογαριασμό του σε μια δική του εργασία. Η δική μας ερ­γασία ανοίγει κάποιες προοπτικές, η μισθωτή εργασία συνήθως κλεί­νει όλες τις προοπτικές. Το πολύ που μπορείς να κάνεις με το μισθό σου είναι να αγορά­σεις, κατά το τέλος της ζωής σου, ένα ή δυο διαμερίσματα και, λίγο νωρίτερα, ένα ή δύο αυτοκίνητα, ένα με μονό κι ένα με ζυγό αριθμό.

Αντε, να νοικιάσεις και καμιά γκαρσονιέρα για την γκόμενα, που βοη­θάει την κατάκοπη σύζυγό σου στα συζυγικά της καθήκοντα χωρίς, βέβαια, την άδειά της. Η επί της γης μικροαστική ευτυχία σου θα πε­ριοριστεί σ’ αυτά τα ολίγα. Πες, λοιπόν, δόξα σοι ο θεός, και συνέχισε να πηδάς την γκόμενα. Αν, μωρέ μικροαστέ μου, τα θεωρείς πολλά όλα αυτά που απόχτησες είναι γιατί δεν έχεις συνείδηση των μεγεθών και παριστάνεις τον καπιταλιστή διότι έχεις ένα σπίτι, ένα αυτοκίνητο, μια σύζυγο, ένα παιδί, ένα σκύλο και μια γκόμενα. Να με συγχωρείς, φίλε, αλλά αν τον καπι­ταλισμό τον αντιλαμβάνεσαι ούτω πως, μικροαστικά, τι να σου πω να σου πω πως είσαι ηλίθιος; Και γι’ αυτό φοβάσαι πως θα στα «πάρουν οι κομουνιστές»; Τι να σου πάρουν, βρε ξόανο; Το διαμέρισμα; Ξέρεις να πήραν οι κομουνιστές, όταν υπήρχαν, εκεί που υπήρχαν, κανένα διαμερισματάκι ή κανέναν κηπάκο; Αντε, λοιπόν, πνίξου μέσα στην τάφρο που δημιούργησε γύρω σου η χονδροειδής προπαγάνδα, η προορισμένη για χοντρούς εγκεφάλους και άσε μας ήσυχους στην αγωνία μας για

το μέλλον του κόσμου. 

Λοιπόν, φίλε μου, που αν και σε βρίζω σε θεωρώ πάντα φίλο (άλ­λωστε, μόνο τους φίλους θα μπορούσε να βρίσει κανείς χωρίς να τον παρεξηγήσουν), όσο καλά κι αν σε πληρώσει ο εργοδότης σου για τις υπηρεσίες που του παρέχεις, ποτέ δεν θα σου δώσει αυτά που πρέπει

Για να στα δώσει πρέπει να σε κάνει συνεταίρο. Άλλωστε, κανείς εργο­δότης δεν δίνει στο μισθωτό περισσότερα απ’ όσα κερδίζει απ’ αυτόν. Αν το έκαμνε, θα χρεοκοπούσε, θα το έκλεινε το μαγαζί. Αυτά τα πράγματα, άλλωστε, δεν μπορούμε να τ ’ αφήσουμε στην

καλή προαίρεση των αφεντικών, στην καλοσύνη τους, στα χριστιανικά τους αισθήματα. Εκτός του ότι οι περισσότεροι στερούνται αυτών των υψηλών ιδανικών, τα κοινωνικά και τα οικονομικά φαινόμενα δεν είναι πρόβλημα συνεννόησης και καλής θέλησης, όπως θέλουν να λένε αφε­λέστατα οι σοσιαλδημοκράτες. Οι κοινωνικοί νόμοι, δυστυχώς, δεν έχουν σχέση ούτε με το συ­ναισθηματισμό, ούτε με την ατομική βούληση, ούτε με την καλή προαί­ρεση. Είναι αντικειμενικοί Και αφάνταστα σκληροί Αυτός είναι ο λόγος που ένας καπιταλιστής, ακόμα και στην περίπτωση που είναι όντως ένας «χρυσός άνθρωπος» (με την ηθική έννοια, γιατί με την οικονο­μική δεν θα ήταν και τόσο δύσκολο να είναι), θα παραμείνει εκμε­ταλλευτής μέχρι το τέλος του καπιταλιστικού βίου του. θέλει δεν θέ­λει. Αν δεν θέλει δεν έχει παρά ν’ αλλάξει δουλειά και να γίνει μι­σθωτός. Το μυστικό του πλούτου, λοιπόν, είναι καλά κρυμμένο μέσα στη μαγική λέξη κέρδος.»

Απόσπασμα από το βιβλίο του Βασίλη Ραφαηλίδη «Η μεγάλη περιπέτεια του μαρξισμού», 1999.